Wat heeft je ertoe gebracht om ondernemer te worden en Ritchie te herlanceren?

Jan Verlinden (Chief Lemonade Maker, Ritchie): Ik kom uit een ondernemersfamilie en toen ik 22 was, had ik het klassieke vader-zoon-gesprek over de vraag om de familiezaak verder te zetten. Mijn ambities lagen echter ergens anders, en ik ben beginnen werken bij grote internationale bedrijven. Ik had het geluk in zes landen en op drie continenten te kunnen leven en werken. Een tiental jaar geleden was ik het werken bij grote multinationals een beetje beu en zocht ik inspiratie voor wat mijn volgende stap zou zijn. Ik bladerde toen door het fotoboek van mijn jeugd en vond een foto van mezelf tussen de bakken Ritchie. Toen kwam de gedachte: misschien is het geen slecht idee om de favoriete limonade van mijn jeugd terug op de markt te brengen. Dit leek eerst een zot idee, maar het bleef knagen tot ik uiteindelijk besliste ervoor te gaan. Waarschijnlijk een van de beste carrièrebeslissingen ooit in mijn leven.

Wat is volgens jou de grootste misvatting over ondernemerschap, en hoe zou je die willen corrigeren?

Jan: Sommigen denken dat ondernemerschap een manier is om zo snel mogelijk veel geld te verdienen of rijk te worden. Ik ken een aantal starters die als doel hebben om hun bedrijf binnen drie tot vijf jaar aan een zo hoog mogelijk bedrag te verkopen. Ik geloof niet in deze aanpak. De kans om je bedrijf op korte of middellange termijn aan een hoog bedrag te verkopen, is eerder klein en leidt waarschijnlijk vooral tot teleurstelling. Voor mij is ondernemerschap eerder een alternatieve manier om je carrière uit te bouwen. Een bedrijf starten en runnen is een ongelooflijk avontuur, met hoogte- en dieptepunten, en (voor mij vandaag) de meest interessante manier om mij professioneel te amuseren en een levensonderhoud voor mijn familie te voorzien.

Wat zou je startende ondernemers adviseren op basis van je ervaringen, zowel uit je boek als je bredere carrière?

Jan: Start een onderneming alleen als je écht goesting hebt om ervoor te gaan. Doe het niet omdat je gewoon zin hebt om een bedrijf op te richten. Ik heb bijvoorbeeld zin om een marathon te lopen, maar geen goesting. Ik zie de voorbereidingen, trainingen, spierpijnen enzovoort niet zitten als compensatie voor het plezier van het uitlopen van een marathon. Een van de belangrijkste adviezen is om ambitieuze maar realistische doelstellingen te stellen. Als je vanavond honger hebt en een lasagne in de oven zet, duurt het twintig minuten voordat deze klaar is om te eten. Je kunt dat proces niet versnellen door twintig ovens naast elkaar te zetten, te roepen of te tieren... het duurt twintig minuten. Een gezond bedrijf oprichten kost ook tijd. In mijn ervaring ben je waarschijnlijk teleurgesteld over wat je na twee tot drie jaar hebt bereikt, maar positief verrast over wat je in vijf tot zeven jaar kunt realiseren. Als je doelstellingen onrealistisch hoog liggen, zet je jezelf onder extra stress die op termijn contraproductief werkt.

Wat zou je anders doen als je opnieuw zou beginnen met ondernemen?

Jan: Ik wil niet onbescheiden klinken, maar ik zou het waarschijnlijk op dezelfde manier aanpakken. Op elk moment neem je beslissingen op basis van de kennis en ervaring die je op dat moment hebt. Natuurlijk heb ik fouten gemaakt, maar met de kennis die ik toen had, waren bijna al mijn beslissingen correct. Ik had bovendien het geluk terug te kunnen vallen op 25 jaar ervaring bij grote multinationals. Bij die bedrijven heb ik enorm veel geleerd en fouten mogen maken. Veel van die ervaringen vind je terug in mijn aanpak bij de lancering van Ritchie.

Hoe belangrijk is marketing in de wereld van ondernemerschap en welke benaderingen heb je als het meest effectief ervaren?

Jan: Het belang van marketing kan niet worden onderschat. Marketing wordt door velen vertaald als ‘adverteren’, maar dat is slechts een klein stukje van het marketingproces. De positionering van je merk, de marktanalyse, de ontwikkeling van je product, je prijsstrategie, de opbouw van je distributienetwerk, je verpakking en je communicatiestrategie... al deze aspecten zijn belangrijke bouwstenen voor hoe je een product in de markt zet. Het ontwikkelen van een marketingstrategie is een intens en complex denkproces waar veel tijd in kruipt. Ik ben ongeveer drie jaar bezig geweest met de voorbereidingen voordat de eerste flesjes Ritchie van de band rolden. Hierover vertel ik in detail in mijn boek.

Hoe balanceer je innovatie met traditie bij het vernieuwen van een klassiek merk?

Jan: Elk merk dat je (terug) op de markt brengt, moet relevant zijn voor de consument van vandaag. Toen de nieuwe Mini werd gelanceerd, of onlangs de 100% elektrische versie van de VW-bus, hebben de constructeurs een mooie balans gevonden tussen technologie die klaar is voor vandaag en een positionering die aansluit bij het iconische imago uit het verleden. Voor Ritchie hebben we dat ook op die manier aangepakt. Onze limonades zijn 100% natuurlijk, met minder suiker dan vroeger, zeer lekker en zonder bewaarmiddelen. Ze zijn verpakt in een flesje dat nostalgie uitstraalt zonder oubollig te zijn. Soms zijn mensen verbaasd wanneer ze horen dat Ritchie eigenlijk een oud merk is. Voor hen is het een volledig nieuw merk in een nostalgische verpakking. En dat beschouw ik als een heel mooi compliment.