Café De Sportvriend: 5 authentieke sportcafés die je zeker moet bezoeken
Café De Sportvriend: 5 authentieke sportcafés die je zeker moet bezoeken
10/01/2025
Hoe een vrije dag prettig in te vullen? Doe zoals auteurs Marko Heijl en Bart Diricx in hun boek Café De Sportvriend en doorkruis Vlaanderen op zoek naar de mooiste authentieke sportcafés. Hierbij hun top 5 van cafés waar de Leuvense stoof heerlijke warmte geeft en de drank lekker fris geschonken wordt.
In den Hengst
Elst, Oost-Vlaanderen
Sommige authentieke sportcafés hebben sport in hun naam staan en aan de muur hangen, anderen hebben het in hun DNA. Bijvoorbeeld omdat ze in het epicentrum van de Vlaamse koers liggen, en hun vaste stamgasten wielerpassie door de aderen hebben stromen.
Café In den Hengst ligt boven op de Valkenberg, het strijdtoneel van de Ronde van Vlaanderen. Het café bestaat al sinds 1850, lang voordat de koers er passeerde. Aan de toog zitten kan er niet, de stamgasten drinken hun pinten – uit het fleske – in de huiskamersfeer rond de Leuvense stoof. Het was de stoof van Anne De Ridder, die het café tot haar dood op 99-jarige leeftijd hoogstpersoonlijk uitbaatte.
De lijst met wielerlegendes die ooit aan de stoof van Anne zaten is eindeloos, waaronder Tom Boonen, Peter Van Petegem, Johan Museeuw, Eddy Planckaert, Jan Raas en zelfs Eddy Merckx. Het café figureerde als locatie in de tribute documentaire ‘Merci Merckx’. Daarin horen we Karl Vannieuwkerke over In Den Hengst: “Hier klopt het hart van de koers als nergens anders”.
Hazekasteel
Nieuwkerke, West-Vlaanderen
Waar ligt de grens tussen sport en volksspelen? In Het Hazekasteel in Nieuwkerke kan er over baanbollen alvast geen discussie bestaan. “Natuurlijk is het sport,” aldus vaste stamgasten Phil en Marino in koor. “En kunst!” Baanbollen is de streekgebonden achter-den-IJzer-variant van het Franse petanque, van het Engelse bowls, van wat Zwitsers op ijs doen en dan curling wordt genoemd of van wat elders in Vlaanderen in regionale varianten krulbollen, boltra of gaaibollen heet.
Eigen Nieuwkerkse variëteiten zijn dan weer grasbollen en vloerbollen, op de zwart-wit geblokte tegelvloer binnen in Het Hazekasteel. Het spelprincipe – sorry: sport – lijkt eerder basic, toch is baanbolling allerminst een goedkope hobby. Voor het lokale toernooi voor de deur van Het Hazekasteel bedraagt het inschrijvingsgeld 50 euro per persoon. Maar dat geld is goed besteed, aldus vaste deelnemer Phil, want het gaat integraal naar pinten.
Oude Schelde
Kluisbergen, Oost-Vlaanderen
Café Oude Schelde bestaat al sinds 1899, voor uitbaatster Monique Speleers was het vanaf 1941 haar ouderlijk huis. Na het overlijden van haar moeder nam ze de toog over, en op haar 83ste staat ze daar nog steeds. Terwijl Monique een babbeltje doet, wordt aan de stamtafel ondanks het vroege ochtenduur de tragisch-komische kolderklassieker van Bobbejaan Schoepen Café zonder bier ingezet. De hint is duidelijk, er moeten dringend dorstige vissers worden gelaafd. Hengelsporters!
Café Oude Schelde huisvest sinds mensenheugenis een visclub. Mooie naam: Moed en Geduld. Geduld is inderdaad een schone deugd bij de edele vissport, maar is er ook moed voor nodig? Bij harpoenvissen op witte haaien wellicht wel, een hengel uitwerpen in de afgestorven rivierarm van de Schelde recht tegenover het café lijkt op het eerste zicht echter een redelijk veilige hobby. Irrelevant, de visclub heet nu eenmaal Moed en Geduld. En dat is een wreed schone naam.
Rood Wit
Berchem, Antwerpen
Café Rood Wit, gelegen in Oud-Berchem binnen de Antwerpse singel en dus kerngebied ’t Stad, heeft ondanks de naam niets te maken met de ploeg van ’t Stad. Rood Wit is geen Antwerp maar wel een Berchem Sportcafé. De naam komt van de kleuren van de biljartballen toen het café begon in 1863, lang voordat een gele bal de tweede witte verving. De renommee van het café is zelfs weergegeven in het boek ‘Rood Wit – Café met hart en ziel’. Daarin valt te lezen hoe de vorige eigenaar, een biljartliefhebber luisterend naar de naam Pee, op een dag thuiskwam met de woorden “Schat, ik heb toch een biljarttafel gekocht. Maar geen zorgen, er is een café rond.” Ondertussen heeft de biljarttafel plaats moeten maken voor meer ruimte voor de stamgasten.
De Kroon
Lommel, Limburg
Houten lambrisering: check. Antieke klok achter de toog: check. Een prachtige, rijpe cafébazin die pinten ronddraagt: check. Volkse gezelligheid: check. En bovendien handgeknoopte tapijtjes op de houten tafels in de gelagzaal, typisch voor Limburg. De Kroon, het oudste café van Lommel, doorstaat met glans de checklist van authentiek Vlaams volkscafé. En de sporttoets? Verschillende. Maar de mooiste is ongetwijfeld dat elk jaar de Lommelse Sahara City Run doorheen het café loopt. Langs de toiletten naar binnen, over de originele 122-jaar oude tegelvloer doorheen het café en langs de voordeur weer buiten. Nuchter, dat kan dus ook.
Café De Sportvriend
De mooiste sportcafés van Vlaanderen in woord en beeld
In dit boek maken caféromantici Marko Heijl en Bart Diricx een kroegentocht langs het rijke patrimonium van authentieke Vlaamse sportcafés. Waar vind je in Vlaanderen nog authentieke cafés gewijd aan actieve en passieve sportbeleving? In welke bruine kroegen vind je historische sporen van sport?
Café De Sportvriend is een metafoor voor de aanwezigheid van sport in het steeds maar verder afbrokkelende Vlaamse cafélandschap. Geen encyclopedisch overzicht, maar een zoektocht in woord en beeld naar het DNA van dit typische Vlaamse cultuurfenomeen.
